printf(“R.I.P.”);

Branża IT oraz nauka zwana informatyką liczą sobie już ładnych kilkadziesiąt i wygląda na to, że dziedzina ta zaczyna w pewnym sensie “dorastać”. W dość nieprzyjemnym sensie, muszę dodać. Jej znani pionierzy zaczynają bowiem nas opuszczać, czego dobitym dowodem jest zeszły miesiąc, gdy kilku z nich pożegnaliśmy w ciągu stosunkowo krótkiego czasu.
Ponieważ dzisiejszy dzień jest dobrą okazją do takich wspomnień, pozwolę sobie zwrócić uwagę na jednego z nich. Tego, który bez wątpienia miał największy wpływ na to, w jaki sposób programujemy komputery i jak obecnie wygląda przemysł software‘owy.

Mam tu na myśli oczywiście Dennisa Ritchie.

Wpływ Ritchiego na kształt informatyki jest trudny do przeceniania, bowiem miał on ogromny udział w początkach rozwoju dwóch jej ważnych aspektów: języków programowania i systemów operacyjnych. Jego zasługi w pierwszej z tych dziedzin wyrażają się głównie w stworzeniu języka C – prawdopodobnie najszerzej wykorzystywanego języka programowania w historii IT. Nawet jeśli sami nigdy w C nie programowaliśmy, to istnieje bardzo duża szansa, że nasz ulubiony język programowania ma z C wiele wspólnego: począwszy od bezpośredniej historii (C++, Objective-C), poprzez składnię (C#, Java, JavaScript, D, Scala, Go, itp.) aż po kluczowe narzędzia w rodzaju interpreterów napisanych w C (Python, Ruby, Perl, PHP). W rzeczywistości trudno jest wskazać język, który nie miałby czegokolwiek wspólnego z C – z ważniejszych należą do nich chyba tylko wczesne warianty Lispa (którego twórca, notabene, również zmarł w zeszłym miesiącu…). Niełatwo jest więc przesadzić, mówiąc o decydującym wpływie Ritchie’ego na kształt narzędzi używanych obecnie przez programistów na całym świecie.

Podobnie jest zresztą z oprogramowaniem w ogóle. System UNIX – którego Ritchie był jednym z kluczowych twórców – w niezliczonych odmianach i pochodnych działa na sporej części istniejących komputerów i wyrobów komputeropodobnych. Dotyczy to zarówno superkomputerów, wielkich serwerowni (żeby nie użyć słowa na ‘ch’ ;]) oraz małych serwerów, ale też domowych PC-tów i laptopów, a nawet urządzeń mobilnych: telefonów i tabletów. Większość (albo przynajmniej duża część) z nich operuje pod kontrolą systemów wywodzących się z UNIX-a i używa przynajmniej części związanego z nim stosu oprogramowania, którego prawdopodobnie najważniejszym komponentem jest… dokładnie tak – kompilator C.

Nie ma oczywiście żadnej pojedynczej osoby, której moglibyśmy zawdzięczać obecną postać technologii obliczeniowych i informacyjnych. Jednak Dennis Ritchie jest bez wątpienia człowiekiem, bez którego wyglądałaby ona dzisiaj zupełnie inaczej. Dlatego też warto o nim pamiętać – nawet jeśli wskaźniki z C czy uniksowy terminal są dla nas strasznymi rzeczami, z którymi nie chcemy mieć nic wspólnego :)