Facebook, gry webowe i problem inwestycji

No i stało się – kierowany zapewne diabelskimi podszeptami, zarejestrowałem się na Facebooku. Zło (a nawet Zuo) w najczystszej postaci żem uczynił i oprócz formułowania próśb o przebaczenie mogę jedynie usprawiedliwiać się, co mnie do tego zgubnego w skutkach czynu popchnęło. A owym skutkiem (a “zupełnie przypadkiem” również przyczyną) było to, że przyjrzałem się największemu bogactwu tego serwisu, czyli… grom, rzecz jasna :)
Gry na Facebooku dzielą się w sumie na dwie kategorie. Pierwsza z nich to wyewoluowana forma małych, szybkich gier flashowych, które służą do zabijania tych krótkich odcinków czasu, gdy akurat nie chce się nam robić czegoś pożytecznego. Ewolucja polegała tutaj na wykształceniu możliwości porównywania wyników ze znajomymi, co oczywiście natychmiast podnosi grywalność przynajmniej o 120% i jednocześnie uspokaja nas, że nie jesteśmy jedynymi osobami, które się obijają :)
Drugi typ to zabawa w systematyczne klikanie: należy mniej więcej raz na kilkanaście godzin zalogować się i coś zrobić, by posunąć rozgrywkę do przodu. Cokolwiek to jest, nie możemy tego zrobić częściej, bo nie pozwala na to mechanika gry pod postacią regenerującej się w czasie energii/many/itp. (jak choćby w Mafia Wars) czy też nierealistycznie krótkiego okresu wegetacyjnego truskawek (tak, mam tu na myśli oczywiście Farmville).

Jak widać w obu przypadkach nie jest to specjalnie absorbujące zajęcie. Z gier pierwszego typu do gustu przypadła mi Word Challenge, dzięki której wydatnie (czyli o jakieś 5%) poszerzył się mój zasób angielskich słówek (niestety jedynie takich, które mają co najwyżej sześć liter). Wybraną przeze mnie pozycją z kategorii drugiej jest z kolei Castle Age – coś w rodzaju MMORPG-a przez przeglądarkę, całkiem zresztą udanego. I właśnie z tym związany jest pewien ciekawy problem…

W rzeczonej grze oprócz niewątpliwie ekscytującego odklikiwania kolejnych questów mamy też – że powiem nieco na wyrost – wątek ekonomiczny. Należy tam bowiem kupować nieruchomości, które później co godzinę generują nam przypływ świeżej gotówki. Budynki różnią się ceną i uzyskiwanym z nich przychodem, a ponadto możemy kupować je nie tylko pojedynczego, ale i w pakietach (po 5 lub 10).
Jak pewnie nietrudno się domyślić, nasuwającym się tu od razu pytaniem jest to o optymalną strategię nabywania kolejnych budynków, skutkującą największym zyskiem w dłuższej perspektywie czasowej. Tak naszkicowany problem inwestycji (nazwa brzmi cokolwiek poważnie!) miałby więc następujące założenia:

• Istnieje rodzajów budynków z przypisanymi cenami początkowymi i zyskiem generowanym na jednostkę czasu: . Początkowo posiadamy budynków i pieniędzy, ale w każdej jednostce czasu możemy dokonać dowolnej liczby zakupów, o ile posiadane środki na to wystarczają.
• Każdorazowo po dokonaniu zakupu budynku danego rodzaju, jego cena wzrasta o ustaloną wartość dla . Zakupu możemy dokonywać pojedynczo lub też w ilościach określonych przez zbiór (w Castle Age mamy ), jednak zawsze tylko jednego rodzaju budynków naraz.
• Istnieje ograniczenie na maksymalną posiadaną liczbę budynków jednego rodzaju – zatem zawsze zachodzi: . Dla ułatwienia możemy przyjąć, że ograniczenie to jest stałe (w Castle Age jest ono związane z poziomem doświadczenia).

Pytamy tutaj o to, kiedy, ile i jakie budynki powinniśmy kupować, aby zmaksymalizować swój zysk w długim (najlepiej dowolnie długim) przedziale czasu. W szczególności zastanawiamy się, czy działa tu prosta strategia zachłanna – podobna do rozwiązania ciągłego problemu plecakowego – polegająca na zbieraniu zawsze takiej ilości gotówki, aby kupować maksymalną ilość najbardziej “efektywnych” budynków, tj. tych o największym ilorazie zysku do bieżącej ceny. Intuicja podpowiadałaby, że nie dla wszystkich zestawów danych musi tak być…

Zostawiam więc to zadanie jako materiał do przemyśleń na wolne dni. Nagroda za jego rozwiązanie będzie wielka: udowodni się w ten sposób, że gry z Facebooka mogą się do czegoś przydać!

10 lat w sieci

Tegoroczny koniec grudnia to czas podsumowań tego, co działo się nie tylko w ciągu ostatnich 12 miesięcy, ale i całej ostatniej dekady. A przypadkiem właśnie dekadę temu zyskałem dostęp do globalnej sieci zwanej Internetem… Jest to więc ciekawa okazja na podzielenie się paroma moimi obserwacjami tego, jak na przestrzeni ostatnich 10 lat Internet się zmieniał.

Rok 1999 to nie były jakieś zamierzchłe czasy sieci w Polsce (nie wspominając już o sieci w ogóle), lecz mimo to podejrzewam, że niezbyt duża część obecnych jej użytkowników dobrze je pamięta. Cechą wyróżniającą Internetu w tamtym okresie była przede wszystkim oszczędność. Szerokopasmowe łącza nikomu się wtedy nie śniło, a część internautów musiała płacić za sam czas spędzony w sieci (sławetny numer 0202122). Dlatego też podstawową zasadą netykiety było możliwie najskuteczniejsze zmniejszanie rozmiarów przesyłanych danych. Objawiało się to dość spartańskim wyglądem ówczesnych stron, z rzadka składającym się z większej ilości obrazków, a często wykorzystującym takie niefortunne wynalazki HTML jak choćby ramki.
Jak nietrudno zauważyć dzisiaj jest zupełnie inaczej. Główna strona typowego portalu może spokojnie ważyć kilka megabajtów i być okraszona kilkoma reklamowymi animacjami typu Flash, często zresztą niczym nie różniących się od spotów telewizyjnych. Wymaga ona więc znacznie większej przepustowości łącza, a także o wiele lepszej i efektywniejszej przeglądarki.

To też zresztą znak rozpoznawczy Internetu końca dekady: jest on niemal tożsamy z WWW, a inne protokoły komunikacji są w głębokim odwrocie. Kilka lat wcześniej było pod tym względem inaczej. Przeglądanie stron było tylko jedną z wielu sieciowych aktywności, do których należało też korzystanie z e-maila, ściąganie plików przez FTP, czytanie grup dyskusyjnych (Usenet) czy pogaduszki za pośrednictwem IRC. Dzisiaj prawie każdy z tych kanałów komunikacji został pochłonięty lub zastąpiony przez tzw. aplikacje webowe, czyli po prostu trochę bardziej interaktywne wersje stron WWW.

I wreszcie trzeci aspekt zmian, jakie w sieci się dokonały: jej umasowienie. Nie chodzi tu tylko o sam wzrost liczby osób korzystających z sieci, który w ciągu ostatnich 10 lat był prawie czterokrotny. Chodzi o pewne zmiany w samej “strukturze” sieci, które są przynajmniej częściowo jego wynikiem.
Kiedyś w Przekroju czytałem artykuł reklamowany na okładce wiele mówiącą frazą: “Jak idioci zepsuli nam Internet”. Dotyczy ona oczywiście całego sieciowego trendu znanego pod ogólnym określeniem Web 2.0, nad którym zresztą pastwiłem się już przy innej okazji. W skrócie chodzi mniej więcej o to, że połączenie masowości dostępu do Internetu (w krajach rozwiniętych to już przynajmniej połowa populacji) z łatwością umieszczania w nim nowych treści (coraz mniejsza konieczność znajomości takich “technikaliów” jak choćby HTML) powoduje zalanie sieci contentem bez żadnej wartości, czyli jej zwyczajne zaśmiecenie.
W sumie jednak jest to nic nowego; już przed 10 laty mówiło się, że zawartością Internetu są w większości bzdury. Różnica między stanem z tego czasu a dniem dzisiejszym jest jednak taka, że mimo bezwzględnego (a pewnie i względnego) wzrostu ilości treściowych odpadów znalezienie poszukiwanych informacji jest paradoksalnie łatwiejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Zawdzięczamy to jednak tylko i wyłącznie gwałtownemu rozwojowi internetowych wyszukiwarek.

Ogólny bilans tej dekady w sieci nie jest więc jednoznaczny. Z jednej strony stoją rzecz jasna MySpace, Facebooka, 4chana czy inne sieciowe szkodniki, ale z drugiej jest przecież Google, Wikipedia i całe mnóstwo wartościowych serwisów tematycznych, z których część nie powstałaby pewnie w warunkach “elitarnego” Internetu sprzed dekady.
Jesteśmy więc w innym miejscu – lecz niekoniecznie gorszym. Trzeba się do niego po prostu przyzwyczaić :)

Całe to Web 2.0

Wraz początkiem tego roku minęło okrągłych 8 lat, od kiedy to po raz pierwszy zajrzałem w to “coś”, co nazywamy Internetem. Nie były to z jednej strony bardzo zamierzchłe czasy. Strony WWW były oczywiście bardziej statyczne i mniej wypełnione obrazkami (mała przepustowość łącz!), ale nie wyglądały wcale ubogo. Tak chętnie używane teraz komunikatory również istniały i były całkiem popularne – na czele z dzisiaj już trochę zapomnianym ICQ.
Z drugiej jednak strony wydaje się, że tamten okres jest już prehistorią. I nie chodzi tu tylko o znaczne zwiększenie szybkości dostępu do sieci, do poziomu pozwalającego chociażby oglądać filmy streamowane w czasie rzeczywistym. Prawdopodobnie ważniejszą zmianą jest bowiem jego upowszechnienie oraz to, co z tego wynikło: zmiana podejścia do Internetu, które to od kilku lat określa się supermodnym terminem ‘Web 2.0’.
Jako że jest to pojęcie bardzo na czasie, bywa ono nadużywane i dlatego nie bardzo poddaje jednoznacznemu zdefiniowaniu. Sam zazwyczaj rozumiem je jako taką zasadę działania Internetu (chociaż dotyczy to prawie wyłącznie WWW), w myśl której to użytkownicy są nie tylko odbiorcami, ale i głównymi (a często i jedynymi) twórcami treści.

Mamy więc łatwość jej tworzenia oraz szeroki dostęp do sieci. Co powstaje z połączenia tych dwóch czynników?… Rezultaty są, mówiać oględnie, bardzo różne. Widać rzecz jasna “inteligencję tłumu”, której największym dziełem jest zapewne Wikipedia – chociaż równie cenna jest cała masa innych serwisów tematycznych, współtworzonych przez swoich gości. Przy bliższym spojrzeniu można jednak łatwo zauważyć, że wszystkie te twory funkcjonują i są wartościowe głównie dlatego, że ktoś zawsze nad nimi czuwa i dba o ich jakość. Bez ciągłej opieki wszystko ulega bowiem degeneracji. Analogicznych zjawisk można się dopatrzeć niemal wszędzie, od ekonomii (zły pieniądz wypiera dobry) po fizykę (entropia układu nigdy nie maleje), serwisy spod znaku Web 2.0 też nie są od nich wolne. Wręcz przeciwnie: konieczna jest systematyczna i niemająca końca praca autorów, poprawiających artykuły zamieszczone na wiki, czy moderatorów dbających o poziom dyskusji na forach. Próbkę tego, w jakim kierunku podążyłaby cała sieć bez tej pracy, można zobaczyć, oglądając komentarze pod artykułami na dowolnym internetowym portalu.

W sumie jednak nie jest to nic nowego: trolle na grupach dyskusyjnych istnieli pewnie od zarania Usenetu i kolejna forma ich “ewolucji” była zupełnie do przewidzenia. Podobnie większość z rozwiązań określanych teraz mianem Web 2.0 istniało na długo przed ukuciem tego terminu (w 2004 roku). Jednak dopiero po jego powstaniu ujrzeliśmy cały wysyp pomysłów, których twórcy zaczęli ideę Web 2.0 intensywnie wcielać w życie.
Efektem tego są na przykład różne ‘ciekawe’ serwisy i usługi, których przeznaczeniem jest wymiana ‘informacji’ między użytkownikami. Zaczynają się one od takich, przez które możemy poinformować znajomych o tym, co aktualnie robimy, zaś kończą na wielofunkcyjnych i rozbudowanych serwisach ‘społecznościowych’. Można tam stworzyć swój profil, zamieszczać zdjęcia, tworzyć listy znajomych, a nawet dyskutować na forach. Zadziwiające, prawda?…
Rzeczywiście, przynajmniej dla mnie jest zupełnie niewytłumaczalne, na czym polega fenomen popularności takich miejsc. Wystarczy bowiem zadać jedno proste pytanie, by zakwestionować cały sens ich istnienia. Brzmi ono: “No i co z tego?”. No właśnie – czy mamy w tym przypadku do czynienia z jakimiś genialnymi pomysłami? Przecież to wszystko już było: dla każdego takiego serwisu (oraz każdej jego funkcji) można z łatwością znaleźć istniejącą usługę sieciową – lub jej część – która potrafi mniej więcej lub nawet dokładnie to samo.
Trik zatem polega najprawdopodobniej na zintegrowaniu tego wszystkiego i odgadnięciu sposobu myślenia przeciętnego użytkownika Internetu, dla którego sieć zaczyna się i kończy w przeglądarce WWW. Nadal jednak nie wyjaśnia to gigantycznej liczby użytkowników tego rodzaju stron.

Kiedyś mieliśmy serwisy, wokół których – jeśli były popularne – tworzyły się społeczności, przyczyniające się do poprawy ich jakości i wytyczające ścieżki dalszego rozwoju. Teraz mamy serwisy społecznościowe, którego niczego nie poprawiają i nie przyczyniają się do niczyjego rozwoju…
Jakie więc może być dalszy kierunek zmian? Może sparafrazujmy Einsteina: mówił on, że nie wie, jak będzie wyglądała III wojna światowa, ale IV zapewne będzie na kije i pałki. My zaś nie mamy jeszcze zbytniego pojęcia, czym bedzie Web 3.0 – więc kto wie, czy z kolei wersja 4.0 nie będzie polegać na czymś podobnym? ;-)