Fragmenty a piksele

W terminologii DirectX programowalny potok graficzny ma dwie ważne części: vertex shader i pixel shader. Nazwa tej drugiej jest zasadniczo trochę myląca. Sugeruje ona, że shader jest wykonywany dla każdego piksela na ekranie, co tak naprawdę jest dalekie od prawdy.
Tak naprawdę bowiem “piksele” te są dopiero kandydatami do zapisania w buforze tylnym. Po drodze mają bowiem wiele okazji na to, aby być całkowicie wyeliminowane z renderingu. Może to się stać z któregoś z poniższych powodów, które jednak nie wyczerpują wszystkich możliwości:

• Test alfa. W przypadku włączenia tego rodzaju testu, możliwe jest odrzucenie “pikseli”, których wartość kanału alfa nie jest dostatecznie duża. Zwykle jako wartość porównawczą wykorzystuje się 127, 128 albo domyślnie 0. Nie zawsze można sobie oczywiście pozwolić na takie skwantowanie informacji o przezroczystości, ale ma ono niebagatelną przewagę wydajnością nad alpha-blendingiem.
• Test głębi. To najbardziej oczywisty test, a związany jest z przesłanianiem obiektów. W wielu przypadkach możliwe jest wykonanie go przed pixel shaderem, lecz w określonych sytuacjach może być konieczne testowanie już przetworzonych “pikseli”. W zależności od powodzenia testu wartość głębi zapisana w buforze może być oczywiście uaktualniona, co wpływa na dalsze testy.
• Test stencila. Test wykorzystujący stencil buffer jest sprzężony z testem głębi, wobec czego podlega podobnym ograniczeniom. W szczególności możliwe jest na przykład zapisanie innej wartości do wspomnianego bufora w zależności od tego, czy “piksel” wyłoży się na teście głębi czy stencila.

A zatem wyjście pixel shadera niekoniecznie musi bezpośrednio trafić na ekran. Nie powinniśmy więc brać liczby pikseli w buforze ekranu za średnią liczbę wywołań tego shadera, a już na pewno nie jako górną granicę.
Dlatego też trzeba przyznać, że używana w OpenGL nazwa ‘fragment program‘ jest o wiele lepsza niż ‘pixel shader’. Fragment (wyjście shadera) nie jest bowiem jeszcze pikselem, a jedynie kandydatem na niego, który może odpaść przy wielu okazjach.