Rozwiązywanie problemów w trzech prostych krokach

Od początków istnienia Internetu, jedną z jego głównych funkcji było zadawanie pytań odpowiednio sprofilowanemu gronu słuchaczy – np. grupom dyskusyjnym Usenetu – i otrzymywanie na nie odpowiedzi. Narzędzia i sposoby komunikacji się zmieniają (mamy teraz fora, strony typu StackExchange, a nawet serwisy społecznościowe), ale ich przydatność w rozwiązywaniu programistycznych problemów pozostaje co najmniej niezmienna.

Odpowiednią pomoc możemy często znaleźć, przeszukując po prostu archiwum dyskusji. Niekiedy jednak musimy (lub chcemy) zadziałać aktywniej i założyć nowy wątek, opisując nasz problem. I tu podobno otwiera się przed nami całe uniwersum detali, o których powinniśmy pamiętać, i które zwykle zostały “wygodnie” zebrane do postaci kilometrowych poradników takich jak ten. Część z nich jest techniczna i często przestarzała (80 znaków w wierszu?…), a reszta nie jest dostatecznie poglądowa, aby uchwycić istotę sprawy.
A ta jest – według mnie – zupełnie nieskomplikowana i łatwa w praktycznym stosowaniu. Skuteczne prośby o pomoc w sprawach technicznych można bowiem rozważać jako proces obejmujący tylko trzy proste kroki – uniwersalne i niezależne od medium komunikacji.

Stosu przepełnienie

Większość programistów zna (albo powinna znać) serwis Stack Overflow. Dla niezorientowanych wyjaśniam, że jest to specyficznego rodzaju forum dyskusyjne dla koderów, nastawione przede wszystkim na zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi. Ze względu na swoje rozmiary mierzone liczbą zgromadzonej wiedzy, stanowi ono też doskonałe źródło szybkiej informacji w tych częstych przypadkach, gdy potrzebujemy prostego rozwiązania jakiegoś niezbyt skomplikowanego problemu.
Oprócz bycia nieocenioną pomocą w pracy programisty, SO jest też ciekawym przypadkiem sprawnie działającej społeczności, na straży której nie stoją całe zastępy moderatorów. Zamiast tego to sami użytkownicy – za pomocą sukcesywnie zdobywanych przywilejów, takich jak edycja czy tagowanie pytań – wcielają w życie zasady dyskusji. Podobno fachowo idea ta nazywa się crowdsourcingiem; możemy dołączyć to słówko do pokaźnej już liczby dziwnych pojęć spod znaku Web 2.0 :)

Centralnym mechanizmem, wokół którego kręci się światek Stack Overflow (oraz niezliczonych innych stron opartych na tym samym silniku) jest reputacja poszczególnych użytkowników. To zwykły numer, w swoim znaczeniu podejrzanie podobny do tzw. karmy, nad której obecnością na forum Warsztatu raz się nawet nieco rozpisałem. Reputacja jest zwiększana między innymi wtedy, gdy nasze pytania lub odpowiedzi zostaną poparte (upvote) przez innych użytkowników. To nam daje punkty, które w większej ilości przekładają się na przywileje quasi-moderatorskie. W sumie jest to więc klasyczny przykład sprzężenia zwrotnego dodatniego (positive feedback loop), występującego w świecie w najprzeróżniejszych formach – od giełdy po FarmVille.

Jak w każdym takim systemie, także i tutaj wszystkie trybiki nie zawsze jednak działają idealnie. Ponieważ reputacja w serwisie SO jest dobrem mającym wartość także poza nim, nie dziwi duża chęć do jej zwiększania, występująca u wielu użytkowników. Nie jest to wbrew pozorom nic trudnego – nawet mimo obecności licznych ekspertów z niemal każdej poddziedziny związanej z programowaniem, którzy weryfikują i oceniają udzielane odpowiedzi.
Jest tak z prostej przyczyny: w serwisie pojawia się całe mnóstwo pytań trywialnych, na które bez problemu odpowie każda średnio zaawansowana w danym temacie osoba. Ze względu na ilość użytkowników (ponad 700 tysięcy) fakt ten generuje dość komiczne sytuacje, gdy w przeciągu mniej niż minuty pojawiają się trzy albo cztery niemal dokładnie identyczne odpowiedzi. Zabawa czasami zamienia się więc raczej w konkurs szybkiego pisania na klawiaturze :)

Mimo tych wad muszę stwierdzić, że uczestnictwo w dyskusjach na SO jest w ogólnym rozrachunku bez wątpienia pożyteczne. Wymierną osobistą korzyścią jest oczywiście sama reputacja, przeliczalna rozmiar ego po bardzo korzystnym kursie ;] Ważniejsza jest aczkolwiek możliwość utrwalania i poszerzania swojej wiedzy w wybranych działkach koderskiej działalności.