Ezoteryczne języki programowania

Pisać programy można na wiele sposobów, jako że obecnie mamy całe mnóstwo różnych języków programowania przeznaczonych dla różnych zastosowań i gustów. Wśród wyjątkowo pozycję zajmują jednak, które wcale nie dążą do tego, aby być wygodne, użyteczne, efektywne czy mieć inne podobne zalety. Otóż zwykle jest wręcz przeciwnie.
Chodzi mi o języki ezoteryczne. Ciężko za bardzo powiedzieć, do czego faktycznie one służą, ale jedno jest pewne: są one bardzo dziwne i przez to całkiem interesujące :)

Jednym z takich nietypowych języków jest twór o przeuroczej nazwie Brainfuck. Jego cechą szczególna jest mała liczba dostępnych instrukcji, których jest tylko osiem. Mimo to język jest zupełny w sensie Turinga, co z grubsza znaczy, iż można w nim zakodować dowolny algorytm.
Jak zatem wygląda w nim chociażby tradycyjny Hello World? Ano mniej więcej tak:

Dość nieoczywiste, prawda? :) Na pewno pomaga tu wyjaśnienie, że w tym języku wykonujemy wszystkie operacje przy pomocy wskaźnika skaczącego po wirtualnej pamięci. Wskaźnik ten można inkrementować i dekrementować (instrukcje > i <), przechodząc do kolejnych komórek; to samo można też robić z zawartością pamięci (+ i -). W końcu jest też możliwość realizacji jednego rodzaju pętli (a co za tym idzie także instrukcji warunkowych) oraz wejścia/wyjścia dla pojedynczych znaków. Innymi słowy mamy wszystko, co jest programiście potrzebne do szczęścia :)

Nazwa języka Brainfuck sugeruje aczkolwiek, że programowanie w nim nie jest zbyt proste i chyba powyższy kod dobrze o tym świadczy. Lecz tak naprawdę BF jest jednym z prostszych języków ezoterycznych! Dane są w nim oddzielone od kodu, pamięć jest jednowymiarową tablicą (taką jak w rzeczywistych komputerach), a wszystkie instrukcje są sprecyzowane jednoznacznie i zawsze takie same, Czy może być inaczej?
Odpowiedź jest naturalnie twierdząca, a świadczy o tym przykład języka Malbolge - uważanego powszechnie za najtrudniejszy istniejący obecnie język programowania. Jest on tak trudny, że program Hello World został w nim napisany nie bezpośrednio przez człowieka, lecz przy pomocy... specjalnie spreparowanego algorytmu genetycznego! To wszystko dlatego, że w kodzie napisanym w tym języku występuje nieprawdopodobna liczba zależności między instrukcjami. Wykonują one na przykład inne czynności w zależności od adresu pamięci, pod którym się znajdują (jako że dane i kod są umieszczone oczywiście w tym samym obszarze wirtualnej pamięci). Dodatkowo niemal wszystkie instrukcje po wykonaniu same się modyfikują, i to oczywiście zgodnie z trudną do ogarnięcia permutacją. Prawda, że programowanie w czymś takim to nie byłaby bułka z masłem? ;]
A jednak nawet w takim pokręconym języku ktoś wykonał drugie popularne zadanie programistyczne, czyli napisał program wypisujący słowa piosenki 99 Bottles of Beer. W większości normalnych języków sprawa zajęłaby najwyżej kilka minut, ale tutaj była to kwestia ośmiu... lat :)

Ale to jest właśnie urok języków ezoterycznych oraz ich sens, którym jest całkowity brak sensownego zastosowania/ Albo raczej konieczność włożenia ogromnego wysiłku, jeśli komuś przyszłoby do głowy, by tego typu język rzeczywiście do czegoś sensownego zastosować. I o to tutaj chodzi.
Kontakt z takimi wynalazkami ma jeszcze jedną pozytywną cechę. Otóż widząc przykłady napisanego w nich kodu mamy wielką ochotę podziękować twórcom "normalnych" języków programowania, że napisanie w nich interpretera czy kompilatora języka ezoterycznego jest zwykle przynajmniej kilka razy łatwiejsze niż stworzenie programu Hello World w takim właśnie języku :)