Listy skoków w Windows 7

Jednym z bardziej zauważalnych składników Windows 7, które odróżniają ten system od Visty, jest nowy wygląd paska zadań. Jest szerszy, wyświetla duże ikony i przesunięcie go z dołu na bok ekranu w końcu ma sens (hurra dla monitorów wide-screen). Ale nowy wygląd to w tym przypadku nie wszystko, bo pasek ten zyskał też trochę na funkcjonalnościach.
Wśród nich mamy tzw. listy skoków (Jump Lists), zastępujące tradycyjne menu sterowania. Listy te pojawiają się po kliknięciu prawym przyciskiem na ikonkę na pasku zadań.

Co zawierają takie listy? Jak widać z boku, ich elementami mogą być skróty do ostatnio otwartych w programie dokumentów. Żeby było zabawniej, będzie ona wygenerowana automatycznie nawet dla tych aplikacji, których twórcy w momencie ich pisania nie mieli bladego pojęcia o tym, że kiedyś będziemy mieli taki system jak Windows 7 :) W tej wersji bowiem sam Windows zarządza listami MRU (Most Recenty Used) dla poszczególnych programów, o ile tylko wywołują one funkcję ShAddToRecentDocs przy otwieraniu poszczególnych plików.
A to wbrew pozorom nie jest takie duże wymaganie, gdyż jest automatycznie ono spełnione, jeśli zachodzi jedna z poniższych sytuacji:

• aplikacja ma zarejestrowane skojarzenie rozszerzenia plików i użytkownik otwiera przypisany jej plik przy pomocy Eksploratora Windows (np. dwukrotnie klikając)
• program używa standardowych okienek dialogowych do otwierania plików (np. funkcji GetOpenFileName z WinAPI albo OpenFileDialog z .NET)

Na listę skoków możemy też dodawać własne pozycje w postaci tak zwanych zadań (tasks), działających jak zwykłe systemowe skróty i tworzonych w ten sam sposób (interfejs IShellLink). Szczegóły i przykładowy kod można znaleźć na przykład w tym artykule na CodeProject.

Gdzie jest pasek zadań

Programy działające w tle (np. komunikatory) często używają różnego rodzaju “wyskakujących” powiadomień, które w założeniu mają pojawiać się tuż obok zasobnika systemowego (system tray), gdzie wspomniane programy mają swoje ikonki. W rzeczywistości pozycja tych komunikatów jest często hardcode‘owana w okolicach prawego dolnego rogu ekranu. Jeśli więc użytkownik przypadkiem ma pasek zadań gdzie indziej, to wtedy cały misterny plan idzie w… las ;]
Dlatego lepszym rozwiązaniem jest sprawdzanie, gdzie tak naprawdę ów pasek się znajduje. Przez długi czas można było to zrobić poprzez zwyczajne pobranie jego uchwytu (HWND) i odczytanie wymiarów tak, jak każdego innego okna – np. przez GetWindowRect:

Począwszy od Windows Vista nie jest to jednak możliwe, gdyż ze względu na bezpieczeństwo (tzw. izolacja sesji 0) nie da się już tak po prostu pobrać uchwytu do paska zadań ze zwykłej aplikacji. Istnieje na szczęście przenośny sposób na pobranie jego pozycji; w tym celu trzeba się posłużyć funkcją powłoki systemowej SHAppBarMessage (z nagłówka shellapi.h i biblioteki shellapi.lib):

Tak możemy otrzymać nie tylko wymiary prostokąta okalającego pasek, ale też informację o tym, przy której krawędzi się on znajduje. Jest ona zawarta w polu uEdge struktury zwracanej przez funkcję SHAppBarMessage i równa którejś ze stałych ABE_BOTTOM, ABE_TOP, itd.

Mając te dwie informacje możemy nie tylko wyświetlać nasze powiadomienia w odpowiednim miejscu, ale też zapewnić, żeby w razie ich nagromadzenia “rosły” one w odpowiednim kierunku.

Znikające ikonki zasobnika

Nie ma systemów bezproblemowych, więc po kilkutygodniowym “miodowym” okresie z Vistą zdarzył mi się w końcu pewien drobny problem. Nie był on specjalnie kłopotliwy i w gruncie rzeczy należał do zabawnych… gdyby nie to, że zdecydowanie zbyt dużo działo się tu samo.

Zacznijmy od tego, że – jak powszechnie wiadomo – w zasobniku systemowym (system tray) widoczne są między innymi ikonki dotyczące dźwięku i głośności oraz sieci i łączności. Ta pierwsza pokazuje z grubsza aktualną głośność – lub ewentualne wyciszenie, zaś druga stan sieci i jej aktywność. Dobrze jest więc mieć je na wierzchu.
Dlatego też niespecjalnie spodobało mi się, gdy pewnego dnia podczas uruchamiania systemu nie pojawiły się one na pasku tak jak zwykle. Ponieważ ich widoczność można kontrolować, otworzyłem okienko Właściwości paska zadań, lecz ku mojemu zdziwieniu odpowiednie pola wyboru okazały się nie tylko odznaczone, ale też… nieaktywne.

Oczywiście standardowe magiczne inkantacje stosowane w takich wypadkach – czyli restart systemu oraz sprawdzenie, czy wszystkie aktualizacje są zainstalowane – nie przyniosły rezultatu. Podobnie konsultacja z bardziej doświadczonymi użytkownikami systemu (cześć Asmodeusz :)) – głównie dlatego, że perspektywa przywracania stanu komputera sprzed tygodnia nie przedstawiała się szczególnie zachęcająco :)
Tym czego nie zrobiłem, było przeszukanie zasobów Internetu w poszukiwaniu rozwiązania. Okazało się to jednak zbytecznie, że problem ten naprawił się sam, i to nawet nie bardzo wiadomo kiedy. Przypadkiem zajrzałem po prostu ponownie do okienka Właściwości paska zadań i menu Start, żeby stwierdzić, iż pola wyboru Głośność i Sieć są wprawdzie nadal oznaczone, ale już jak najbardziej dostępne.

Z jednej strony to dobrze, że problemy które pojawiają się nagle i nie wiadomo skąd, nie wymagają samodzielnego rozwiązywania. Z drugiej strony wypadałoby wiedzieć, jakie są ich przyczyny. Tego nie udało mi się ustalić, ale wykonana poniewczasie analiza wyników wyszukiwania w sieci wykazała, że w razie nawrotów choroby należy wykonać następujące kroki:

1. Otworzyć Edytor Rejestru.
2. Poszukać frazy ‘iconstreams’.
3. Usunąć wartości IconStreams oraz PastIconStreams, aż szukana fraza nie będzie już występowała w Rejestrze.
4. Zrestartować system.
5. Włączyć wyświetlanie odpowiednich ikonek w oknie dialogowym Właściwości paska zadań.

Cóż, jeśli genialna Vista potrafiła to wszystko wykonać z własnej inicjatywy, to wypada tylko być pełnym podziwu :) Podejrzewam jednak, że zarówno w tajemnicze pojawienie się, jak i zniknięcie problemu, zamieszane są nieznane siły wyższe, których pochodzenia nigdy nie poznamy. Są po prostu takie rzeczy, które się nie śniły filozofom i informatykom – zwłaszcza w odniesieniu do Windows ;P