Wiosenne porządki #3 – Miękki refaktoring

Kiedy piszemy jakieś klasy, wydaje nam się, że dokładnie przemyśleliśmy ich interfejs, który jest intuicyjny, łatwy w użytkowaniu, wydajny, rozszerzalny, i tak dalej. Musi tak być, skoro sami go napisaliśmy, prawda? ;-) Cóż, życie niestety aż nazbyt często weryfikuje to jakże naiwne założenie. A wtedy pozostaje nam przyjrzeć się, co zaprojektowaliśmy nie dość dobrze i próbować to zmienić.
Jest tylko jedno “ale”: do chwili, gdy zdecydujemy się na zmiany w interfejsie, nasza klasa może być już wykorzystywana w innych fragmentach projektu lub zgoła nawet w innych projektach. To może dotyczyć i takich, których nie jesteśmy autorami – jeżeli tylko zdecydowaliśmy się udostępnić naszą twórczość szerszej publiczności. A wtedy sprawa staje się co najmniej problematyczna, bo każda nieprzewidziana modyfikacja może spowodować kaskadę kolejnych zmian, jakie trzeba będzie poczynić w odpowiedzi na nią.

Jeśli naturalnie bardzo tego chcemy możemy je wszystkie przeprowadzić. Wówczas przynajmniej nasz interfejs będzie znów elegancki – przynajmniej do czasu, gdy stwierdzimy, że znów już taki nie jest ;] Jest to jak najbardziej możliwe, ale pewnie nie trzeba wspominać, jak pracochłonna może być taka operacja.
Spójrzmy raczej na sposób, w jaki radzą sobie z tym problemem twórcy szeroko wykorzystywanych bibliotek programistycznych różnego rodzaju. To, co jest ich cechą wspólną w kolejnych wersjach, to zachowywana zawsze kompatybilność wstecz. Jest ona osiągana przez modyfikacje polegające wyłącznie na dodawaniu elementów interfejsu bez zmiany już istniejących. Pewnie najbardziej znanym przejawem takiej praktyki jest istnienie funkcji z końcówką Ex w Windows API, które robią trochę więcej niż ich “zwykłe” odpowiedniki i mają nieco zmienioną listę parametrów.

To oczywiście nie jedyna droga nieinwazyjnego poprawiania interfejsu. Takich sposobów jest co najmniej kilka, jak chociażby:

• Wprowadzanie całkiem nowych klas rozszerzających funkcjonalność już istniejących. Można w tym celu wykorzystać agregację (obiekt nowej klasy zawiera obiekt starej), dziedziczenie prywatne czy nawet publiczne. Ważne jest, aby nowa klasa na tyle różniła się od oryginalnej, by jej istnienie było uzasadnione i nie powodowało dylematów pod tytułem “Której klasy mam użyć?…”.
• Uzupełnienie istniejących klas o nowe metody. Dzięki temu, że nie zmieniamy żadnego z już istniejących składników klasy, stary interfejs nadal będzie dostępny.
• Dodanie do metod wersji przeciążonych i/lub parametrów domyślnych. Jest to odpowiednik wspomnianego przyrostka Ex. Zauważmy, że po takiej operacji możemy zmienić implementację starych metod tak, aby wewnętrznie korzystały one z nowych, rozszerzonych wersji. Póki nie zmieni się sposób ich wywoływania, kod pozostanie kompatybilny wstecz.

Można się zastanawiać, czy taki “miękki refaktoring” nie jest odkładaniem na później tego, co i tak należy wykonać? Zapewne tak: przecież każdy kod można zawsze napisać lepiej, czyli od nowa :) Trzeba jednak odpowiedzieć sobie na pytanie, czy korzyści z tego będą większe niż włożony wysiłek. Jeżeli nie kodujemy jedynie dla samej przyjemności kodowania, to nie ma cudów: odpowiedź najczęściej będzie negatywna.

Be Sociable, Share!

• 
• 

Be Sociable, Share!

• 
• 

• Tweet
•